De wijsheid van het enneagram, Spirituele ontwikkeling

Spirituele ontwikkeling is de weg die je begaat naar het kennen van de persoonlijkheid tot in het diepste punt. Waarna je jouw persoonlijkheid loslaat, opdat je alleen Essentie bent en zo ultieme vrijheid kunt genieten. Van ‘ik ben mijn persoonlijkheid’ naar ‘ik heb mijn persoonlijkheid’, naar ‘ik ben’. 

 

Op basis van ‘De wijsheid van het enneagram’ geschreven door Don Richard Riso & Russ Hudson en mijn persoonlijke ervaringen, schreef ik dit praktische artikel over spirituele ontwikkeling.

 

Onderga spirituele ontwikkeling d.m.v deze 8 oefeningen

 

Ontdekking

1. Doe de enneagram-test en bepaal jouw persoonlijkheidstype, dit is de eerste stap naar spirituele ontwikkeling. Dit is de enige gevalideerde onafhankelijke enneagram-test in omloop. Deze is in het Engels en kost $12. Wil je in het Nederlands en/of meer informatie dan kun je het boek ‘Ontdek je persoonlijkheidstype‘ kopen. Gelijk een tikje duurder, namelijk €32. OF je leent het boek gratis via de Bibliotheek zoals ik deed.

2. Ga een gesprek aan over verschillende basis-types die jij waarschijnlijk hebt met ten minste twee dierbaren die jou als kind al goed kenden. Heb je geen goede band, dan kun je altijd een goede vriend of vriendin vragen.

 

Identificatie

3. Let de komende 30 dagen op je emoties, taalgebruik en doen in jouw dagelijks leven met het doel bewust te worden van je persoonlijkheid. Bijvoorbeeld: je krijgt een onderbuikgevoel als iemand zegt dat je iets moet doen. Je reageert met: ‘Ik ga dat echt niet doen omdat jij dat zegt,’ en vervolgens doe je niet wat de ander vraagt.

4. Vraag jezelf waarom je die emoties hebt, waarom je zo praat en waarom je zo doet. Gedraag je hier als een kind door steeds aan jezelf te vragen: ‘maar waarom dan?’. Stel die vraag minstens 4 keer per situatie zodat je een oppervlakkig antwoord uit de weg gaat en tot een dieper antwoord komt.

 

Afstand nemen

5. Tijdens volgende situaties, reageer je niet gelijk als je een emotie voelt. Je legt je hand op de plek waar je het voelt, bedenkt dat dit slechts je persoonlijkheid is en niet jij als Essentie. Reageer vervolgens op de manier waarop jij, als Essentie, wilt reageren.

6. Spreek niet meer over jouw ‘ik’ en persoonlijkheid als verbonden, maar spreek van het hebben van. ‘Ik heb een persoonlijkheid, maar ik handel er niet naar, ik handel volgens ik, de Essentie’.

 

Transformeren

7. Lees deze lessen over je persoonlijkheid, scroll naar het kopje ‘Personal Growth Recommendations‘. Door doorgaans de oefeningen 3 t/m 6 te herhalen zul je af en toe tot een doorbraak komen op 1 van die lessen.

 

Leeg het kopje

8. Nu je aardig wat weet over je persoonlijkheid is het tijd om die kennis weg te doen. Op dit punt hoef je je in de meeste situaties je niet meer de ‘waarom’ vraag te stellen. Je handelt automatisch en integer zonder moeite volgens jouw Essentie.

 

Over persoonlijkheid en vrijheid

Persoonlijkheden limiteren ons in alles wat we voelen (emoties), zeggen en doen. Ze belemmeren de mogelijkheden in ons leven.

Het is een systeem waar we ons graag mee identificeren omdat het zekerheid biedt, we kunnen ons erachter verschuilen en er altijd op terugvallen. We kunnen het de schuld geven om zo geen verantwoordelijkheid te hoeven nemen.

Echter, gaat achter elk systeem een mate van vastheid schuil. Door het als de absolute waarheid te zien, is er geen andere waarheid mogelijk.

‘Using no way as way, using no limitation as limitation’ – Bruce Lee

 

Wegwijzer voor spirituele ontwikkeling

Deze wegwijzers stellen jouw leven voor. Stel je voor dat je 1 weg ziet als de ware weg, je kunt je leven dan weliswaar gemakkelijk leiden via die weg, maar je limiteert je tegelijkertijd aan die weg.

Jouw persoonlijkheid is een weg die je zowel de weg wijst als dat het andere wegen doet verwaarlozen.

Door je los te maken van je persoonlijkheid kan je elke weg inslaan, je ziet nu wegen die je voorheen niet zag vanwege je persoonlijkheid.

Als Essentie geniet je daarom volledige vrijheid.

 

 

Ontdekking, eerste stap in spirituele ontwikkeling

Om je los te zetten van de weg die je volgt zul je eerst moeten weten welke weg je volgt. Het is lastig, maar absoluut noodzakelijk om het eigen persoonlijkheidstype vast te stellen. Er zijn 9 basistypes volgens het Enneagram van Don Riso en Russ Hudson.

De Hervormer

De Helper

De Bereiker

De Individualist

De Onderzoeker

De Loyalist

De Enthousiasteling

De Uitdager

De Vredestichter

Het is lastig je persoonlijkheid vast te stellen omdat je het uiteindelijk zelf moet doen. Afstand nemen van jezelf om naar jezelf te kijken is lastig en onbetrouwbaar.

Bovendien gaat het om het ontdekken van je basistype, van elke type zit er echter wat in ons.

Daarnaast heb je verschillende ‘gezondheidsniveaus’, waarbij je op verschillende niveaus meer weg kan hebben van andere types.

Ook kunnen verschillende typen hetzelfde gedrag vertonen, terwijl ze daar verschillende motieven voor hebben. Het komt daarom vaak voor dat mensen zich verkeerd typeren.

Het is daarom van belang dat je met meerdere dierbaren over jouw persoonlijkheidstype praat zodat de kans groter is dat je goed zit.

Voor de volgende stappen gebruik ik het type ‘de Uitdager’ als voorbeeld. Dit is mijn eigen basistype-persoonlijkheid.

 

Identificatie met de persoonlijkheid

In omgang met anderen ontdek je jezelf. Voor context geef ik hier wat basisinformatie over mijn persoonlijkheid, de Uitdager. Deze is dominant, confronterend, direct en zelfverzekerd.

Haar basisangst is controle verliezen en afhankelijk worden van anderen, waardoor anderen haar zouden kunnen kwetsen.

Haar basisverlangen is veilig zijn, zichzelf beschermen opdat niemand haar schade kan toebrengen.

Het ideaal van de persoonlijkheid is sterk en hard zijn, alles wat de onafhankelijkheid en controle aantast is gevaarlijk en moet bestreden worden. Doe je dat, dan ben je goed bezig.

 

Een oppervlakkig en diep scenario waarin ik mijn persoonlijkheid zou kunnen herkennen

Oppervlakkig gezien: iemand doet me per ongeluk (of  niet) fysiek pijn. Mijn persoonlijkheid reageert alsof het haar helemaal niks doet, hoe erg de pijn ook.

Door de waarom vragen te stellen zul je uiteindelijk komen op het antwoord: pijn laten zien is een vorm van zwakte, je levert onafhankelijkheid in doordat je de ander informatie geeft over jou wat ook nog schadelijk is en daarom laat je niks zien.

 

Dieper (en o zo ongezond) gezien; in een relatie houdt iemand van je en laat emoties zien. De persoonlijkheid ziet dit als zwakte en kan er hard op inhakken met het idee de ander ‘sterker’ te maken. Liefde kan erg moeilijk zijn omdat het de onafhankelijkheid aantast.

Ik hoop dat je nu begrijpt waarom het zo belangrijk is je spiritueel te ontwikkelen. Kijk eens wat voor beperkingen het kan opleveren, bedenk dat afhankelijk van je huidige gezondheidsniveau jij ook beperkt wordt.

De voorbeelden hierboven heb ik meegemaakt, en ik kan je vertellen, als je er niet actief mee bezig bent zie je niet eens hoe ongezond het is.

 

Afstand nemen van de persoonlijkheid

Tijd om afstand te nemen dus. Eerst zul je moeten inzien dat je persoonlijkheid het niet bij het rechte eind heeft. Dat weten is noodzakelijk, maar het gaat je op zichzelf niet bevrijden, je zult het daadwerkelijk moeten doen en ervaren. Pas dan zul je je vrij voelen.

Je doet dit in het moment, dit zal eerst oppervlakkig zijn en zeker niet integer. Op den duur zul je het paradoxaal genoeg niet meer doen ter bevordering van de eigen spirituele ontwikkeling, maar om een beter mens te zijn voor de ander. En dat is nou juist precies wat je wilt bereiken.

Ik  haak in op voorgaand oppervlakkig voorbeeld.

 

Oppervlakkig voorbeeld: als iemand je fysiek zeer doet, kun je de beperking opheffen door tegen jezelf te zeggen; ‘het is oké om te laten zien dat je pijn hebt, het zou onnodig zijn om die pijn nog een keer te ervaren door niet te zeggen dat iets zeer doet.’

Door dat constant te herhalen elke keer wanneer het gebeurt zul je op gegeven moment een doorbraak meemaken waarbij je het vanzelf zelf doet zonder jezelf daar bewust toe te zetten.

 

Dit geldt voor mijn basispersoonlijkheid, de Uitdager. Heb je toevallig dezelfde basispersoonlijkheid, dan werkt dit misschien ook voor jou.

Verder zijn alle persoonlijkheden anders, iedereen beperkt zichzelf anders. Het is daarom jouw taak om uit te vogelen hoe je het beste afstand kunt nemen.

 

Transformatie, de resultaten van spirituele ontwikkeling

Hiervoor had ik het al over het maken van doorbraken en gezondheidsniveaus, elke keer als je dat ervaart maak je een transformatie door in je spirituele ontwikkeling.

Je zult een gevoel krijgen van ongelooflijke vrijheid, daarbij zal je eigenwaarde en zelfvertrouwen een enorme boost krijgen. Je kan immers alles doen wat je wilt.

‘Ik kan dit niet, want ik ben niet zo’, is verleden tijd.

Maar dan ben je er nog niet: spirituele ontwikkeling heeft wel een eerste stap, maar geen laatste.

 

Leeg het kopje en maak de spirituele ontwikkeling continu

Zodra je je persoonlijkheid door en door kent is het tijd om het kopje te legen. Anders maak je de fout te denken: ‘Ik heb het type Uitdager, meer is er niet.’

Leeg kopje

Leeg de kop, opdat je hem kan vullen

Door er zo mee bezig te zijn heb je je spirituele ontwikkeling als de Weg gezien. Volgens de wegwijzermetafoor die ik eerder uitlegde sluit je hierdoor andere wegen buiten. Om echt volledig vrij te zijn zou je ook deze weg niet als de Weg moeten zien, maar slechts als een weg.

Om weer verder te gaan op vorige voorbeelden, je zou een staat kunnen vinden waarin het niet langer nodig is om constant onderscheid te maken tussen het hebben van een persoonlijkheid en het zijn van de Essentie.

Als ik me niet had losgemaakt van mijn persoonlijkheid zou ik echt zo en zo gereageerd hebben (negatief), dat is wat ik veel zei voordat ik begon met het legen van het kopje.

 

Oppervlakkig voorbeeld: doet iemand je per ongeluk zeer, dan reageer je gelijk door het aan te geven. De drang om dan ‘mijn persoonlijkheid zou hier niks van hebben laten merken’, te zeggen verdwijnt.

Je reageert alleen volgens jouw Essentie, je bent niet langer meer iemand met een persoonlijkheid, je bent.

 

Daarbij ben je op verschillende aspecten in het leven verder in je spirituele ontwikkeling dan in andere aspecten. Het oppervlakkige voorbeeld zou je al verder kunnen zijn dan het diepere voorbeeld dat ik voorheen noemde.

Zo is dit dus nooit de laatste stap, maar een continu proces dat steeds opnieuw begint.

 

1 laatste dingetje

Vind jij dat de informatie in deze post waardevol is voor jou of iemand anders die jij kent? Bekijk dan hier het boek ‘De wijsheid van het enneagram’, door Don Riso en Russ Hudson, of je deelt hier de post!